Cupertino, Καλιφόρνια. Η Apple μπορεί να είναι η μόνη εταιρεία τεχνολογίας στον πλανήτη που θα τολμούσε να συγκριθεί με τον Πικάσο.
Σε μια τάξη σε πρόγραμμα εσωτερικής κατάρτισης της εταιρείας, στο λεγόμενο πανεπιστήμιο της Apple, ο εκπαιδευτής παρομοίασε 11 λιθογραφίες που συνθέτουν το έργο ” Ο ταύρος ” του Πικάσο με τον τρόπο που η Apple κατασκευάζει το iPhone και άλλες συσκευές. Η ιδέα απλή : οι σχεδιαστές της Apple προσπαθούν για την απλότητα, ακριβώς όπως ο Πικάσο αφαιρούσε λεπτομέρειες για να δημιουργήσει ένα μεγάλο έργο τέχνης.
Ο Steve Jobs ίδρυσε το πανεπιστήμιο της Apple ως ένα μέσο για να ενσταλάξει στους εργαζόμενους του την επιχειρηματική φιλοσοφία της Apple και να τους εκπαιδεύσει σχετικά με την ιστορία της, ιδιαίτερα καθώς η εταιρεία μεγάλωνε και άλλαζε το επιχειρηματικό τοπίο της τεχνολογίας . Τα μαθήματα δεν είναι υποχρεωτικά, συνιστώνται μόνο στους νέους υπαλλήλους αλλά η συμμετοχή είναι μεγάλη ούτως ή άλλως. Παρά το γεγονός ότι πολλές εταιρείες έχουν τέτοια εσωτερικά προγράμματα, η εκδοχή της Apple είναι ένα θέμα φαντασίας και γοητείας στον κόσμο της τεχνολογίας.
Η λειτουργία του είναι εξαιρετικά μυστικοπαθής και σπάνια βρίσκουμε κάποια γραπτή αναφορά εκτός από ένα μικρό απόσπασμα που δημοσιεύθηκε στην βιογραφίας του Jobs από τον Walter Isaacson. Ο Jobs απαγόρευε στους εργαζόμενους να μιλούν γενικά για την Apple και αυτό ίσχυε και για το πανεπιστήμιο της. Φωτογραφίες από τις αίθουσες διδασκαλίας δεν έχουν εμφανιστεί ποτέ.
Ενσαρκώνοντας το όραμα του Πικάσο:
Η Apple θρησκευτικά ενσωμάτωσε την ιδέα, ότι η λειτουργία και η ομορφιά προέρχονται από την κομψή απλότητα, και οι καθηγητές στο πρόγραμμα εσωτερικής κατάρτισης αναφέρονταν σε μια συλλογή του Πικάσο με λιθογραφίες που απεικονίζουν έντεχνα το πως ο καλλιτέχνης αφαιρούσε από μια ιδέα στοιχεία και την άφηνε με τα απολύτως απαραίτητα. Αυτή η υλοποίηση της Apple , φαίνεται ξεκάθαρα στην εμπορία και το μάρκετινγκ των προϊόντων της καθώς και στο σχεδιασμό και την εργονομία του ποντικιού.
Τρεις υπάλληλοι που συμμετείχαν στα μαθήματα συμφώνησαν να μιλήσουν στους NewYork Times, υπό τον όρο ότι δεν θα αποκαλυφθούν τα ονόματα τους. Περιέγραψαν ένα πρόγραμμα που είναι μια ιδιαίτερα έντονη αντανάκλαση της Apple και της εικόνας που παρουσιάζει στον κόσμο. Όπως και τα προϊόντα της, τα μαθήματα είχαν σχεδιαστεί με απαράμιλλη σχολαστικότητα και περιείχαν φαντεζί παρουσιάσεις και τεχνικά μέσα που εντυπωσίαζαν. «Ακόμη και το χαρτί υγείας στο μπάνιο είναι πραγματικά ωραίο,» δήλωσε ο ένας εξ αυτών.
Σε αντίθεση με πολλές εταιρίες, η εκπαίδευσή στην Apple πραγματοποιείται όλο το χρόνο. Το μόνιμο διδακτικό προσωπικό – συμπεριλαμβανομένων καθηγητών, συγγραφέων και παρουσιαστών- επιμελείται και διδάσκει το υλικό . Κάποια από τα μέλη του, είναι καθηγητές στα πανεπιστήμια των Yale, Harvard, Berkeley, Stanford και M.I.T., και ενώ εργάζονται για την Apple κατέχουν και τις θέσεις τους στα αντίστοιχα πανεπιστήμια.
Η όλη προσπάθεια έχει σχεδιαστεί από τον Joel Podolny, τότε πρύτανη του Yale, τον οποίο επέλεξε ο Jobs το 2008 όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα και συνεχίζει να ηγείται του τμήματος έως και σήμερα. Σε ένα εσωτερικό portal της εταιρείας, οι εργαζόμενοι μπορούν να εγγράφονται στα μαθήματα που είναι σχεδιασμένα για τα προσόντα τους και το αντικείμενο εργασίας τους. Για παράδειγμα μια από της τάξεις, έχει σχεδιαστεί για τους ιδρυτές εταιρειών που εξαγόρασε η Apple, ώστε να μπορούν να ενσωματώσουν με ομαλό τρόπο ταλέντα και ανθρώπινο δυναμικό στην κουλτούρα της. Σύμφωνα με τον έναν από τους τρεις υπαλλήλους που μίλησαν, κάποια μαθήματα έχουν σχεδιαστεί για να εξηγήσουν σημαντικές επιχειρηματικές αποφάσεις που πήρε η εταιρεία , όπως π.χ. το να είναι συμβατό το iPod και το iTunes με τα Windows. Αυτό ήταν ένα θέμα έντονης διαμάχης μεταξύ των ανωτάτων στελεχών με τον Jobs να σιχαίνεται την ιδέα του να ανοίξει το iPod στην Microsoft, αλλά τελικά επικράτησε η λογική των υφιστάμενων του, κάτι που οδήγησε σε τρομακτική άνοδο πωλήσεων του iPod και του iTunes Store δημιουργώντας το κατάλληλο οικοσύστημα για την έλευση του iPhone!
Οι υπάλληλοι εκμυστηρεύτηκαν, ότι τα μαθήματα γίνονται σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι των κεντρικών , γνωστό ως City Center, το οποίο είναι καλοσχεδιασμένο ακριβώς όπως ένα προϊόν της Apple. Οι αίθουσες είναι φωτεινές, σε σχήμα τραπεζίου, με τις πίσω θέσεις ανυψωμένες ώστε όλοι να βλέπουν καλά τον εκπαιδευτή. Περιστασιακά, μαθήματα γίνονται και σε γραφεία της Apple στο εξωτερικό, όπως π.χ. στην Κίνα και οι καθηγητές ταξιδεύουν εκεί για να διδάξουν.
Ο Randy Nelson , ο οποίος προέρχεται από την Pixar, που είχε ιδρύσει ο Jobs, είναι καθηγητής στο μάθημα “Η επικοινωνία στην Apple”. Το εν λόγω μάθημα αφορά την απλή και περιεκτική επικοινωνία που πρέπει να υπάρχει στους εργαζόμενους, όχι μόνο για την δημιουργία καινοτόμων προϊόντων αλλά και για τον διαμοιρασμό ιδεών και απόψεων μεταξύ όλων των τμημάτων. Σε ένα από τα μαθήματα που δίδαξε πέρσι ο Nelson, παρουσίασε τις περιβόητες λιθογραφίες του Πικάσο που δημιουργήθηκαν το 1945. Σε αυτή τη αλληλουχία βλέπει κανείς πώς από ένα πλήρη ταύρο με μύες, κέρατα και λεπτομέρειες , ο καλλιτέχνης αφαιρούσε λεπτομέρειες μένοντας στο τέλος με ένα σχεδόν αφηρημένο γραμμικό σχέδιο που όμως περιγράφει ξεκάθαρα έναν ταύρο.
Σε ένα άλλο μάθημα που διδάσκει ο Nelson και ονομάζεται “Τι είναι αυτό που κάνει την Apple, Apple” , έδειξε λεπτομερή παρουσίαση του τηλεχειριστηρίου της Google TV, το οποίο είχε 78 κουμπιά!!! Σε αντίθεση, το αντίστοιχο της Apple, είναι ένα αλουμινένιο και ραφιναρισμένο λεπτό χειριστήριο με μόνο 3 κουμπιά! Πως οι σχεδιαστές της Apple κατέληξαν σε αυτό το σχέδιο? Απλά ξεκίνησαν με μια ιδέα και αφού αντάλλαξαν αρκετές απόψεις είχαν στα χέρια τους αυτό που έψαχναν, όπως λέει ο Nelson: ένα κουμπί για να ξεκινάς/σταματάς το βίντεο, ένα κουμπί για να επιλέγεις κάτι να δεις και ένα κουμπί για να επανέρχεσαι στο αρχικό μενού. Αντιθέτως το χειριστήριο της Google είχε τόσα πολλά κουμπιά γιατί ο κάθε σχεδιαστής και μηχανικός ήθελε να προσθέσει κι από κάτι δικό του.
Ένα ακόμα από τα μαθήματα, ονομάζεται “Τα καλύτερα πράγματα” , και έχει το όνομα μιας ρήσης του Jobs, έχει να κάνει με το να υπενθυμίζει στους υπαλλήλους ότι θα πρέπει να περιβάλλονται από τα καλύτερα – συναδέλφους και υψηλής ποιότητας προϊόντα – ώστε να αποδίδουν το καλύτερο δυνατό. Σε ένα από τα μαθήματα αυτής της τάξης, ο Joshua Cohen, καθηγητής στο Stanford, έφερε ως παράδειγμα το Central Park της Νέας Υόρκης: αρχικά ο χώρος ήταν ένας βραχώδης βάλτος, αλλά οι σχεδιαστές του, το αναδιαμόρφωσαν με τέτοιο τρόπο ώστε να θυμίζει φυσικό τοπίο στους κατοίκους της πόλης. Το παράδειγμα αυτό εμπεριείχε το όραμα του Jobs για την τεχνολογία : πως δύσκολες και δυσνόητες τεχνολογίες των υπολογιστών μπορούν να μετασχηματιστούν έτσι, ώστε ο απλός χρήστης να τις κατανοεί και να τις θεωρεί φυσικές.
Ο Ben Benjarin, αναλυτής καταναλωτικών προϊόντων τεχνολογίας στην Creative Strategies,σχολιάζει :
“Όταν σε δεκαετίες από σήμερα θα ασχολούνται με τα case studies της Apple, το ένα και μοναδικό χαρακτηριστικό που θα αναδύεται συνεχώς είναι αυτή η υπέροχη κουλτούρα που έχουν οι υπάλληλοι της, που θεωρούν ότι κατασκευάζουν τα πιο υπέροχα αντικείμενα που αλλάζουν τις ζωές των ανθρώπων προς το καλύτερο. Όλο αυτό είναι κουλτούρα που προσπαθεί η Apple να ενσταλάξει στους υπαλλήλους της και θα γίνεται δυσκολότερο όσο μεγαλώνει η εταιρεία, αλλά είναι πραγματικά υπέροχο κι άξιο θαυμασμού”.
